Văn Hóa Trà Đạo Nhật Bản: Khám Phá Nét Độc Đáo, Hấp Dẫn

Những năm gần đây, Nhật Bản là điểm du lịch hấp dẫn đông đảo du khách quốc tế. Đây là điểm đến thu hút du khách không chỉ cảnh đẹp mà còn là những nét văn hóa truyền thống lâu đời. Khiến du khách tò mò, kích thích sự khám phá, tìm hiểu. Trong đó, văn hóa trà đạo Nhật Bản nổi tiếng bốn phương. Tại Nhật Bản, trà không chỉ để uống mà còn là một quá trình dày công pha chế, thưởng thức. Trong bài viết này, hãy cùng Lynn Times Thanh Thủy tìm hiểu xem có điều gì thú vị trong nét văn hóa đặc trưng này nhé.

Tại Nhật Bản, trà không chỉ để uống mà còn là một quá trình dày công pha chế, thưởng thức.

Trà đạo là gì?

Trà đạo là cách thưởng thức trà và đàm đạo về những triết lý trong cuộc sống. Đây không những được xem là một môn nghệ thuật mà còn đem lại những bài học nhân sinh có giá trị sâu sắc.

Trà đạo xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử các nước Nhật Bản, Trung Quốc và kể cả trong văn hóa của người Việt. Từ lâu, ông cha ta đã bắt đầu văn hóa cùng nhau trò chuyện, hàn huyên với những câu chuyện chân thành, bên cạnh những tách trà nóng thơm ngon.

Trà đào là cách thưởng thức trà và đàm đạo về những triết lý trong cuộc sống.

Vậy nguồn gốc của văn hóa trà đạo Nhật Bản là xuất phát từ đâu? Hãy cùng Lynn Time Thanh Thủy tìm hiểu trong phần sau.

Nguồn gốc của trà đạo – nét văn hóa đặc trưng của người Nhật Bản

Vào khoảng cuối thế kỷ 12, tại Nhật Bản văn hóa trà đạo nổi lên như một hiện tượng lạ. Theo tiếng Nhật, Sado nghĩa là trà đạo. Khái niệm này do một sư thầy uyên bác người Nhật tên Eisai đến Trung Hoa học đạo mà mang theo hạt giống của trà về Nhật, sau đó chăm sóc tại sân chùa.

Kể từ đó, nét văn hóa đặc trưng trà đạo được mở rộng và phổ biến ở Nhật Bản. Người Nhật không chỉ chú trọng đến chất lượng trà ngon mà khi thưởng thức, họ còn kết hợp với tinh thần thiền của đạo Phật. Tạo nên nét nghệ thuật trà đạo trong văn hóa người Nhật. Từ đây, trà đạo trở thành một phần không thể thiếu đối với người dân Nhật Bản.

Vào khoảng cuối thế kỷ 12, tại Nhật Bản văn hóa trà đạo nổi lên như một hiện tượng lạ.

Tìm hiểu ý nghĩa của trà đạo Nhật Bản

Trà đạo đối với người Nhật không chỉ dừng lại ở việc pha trà, uống trà mà còn là nghệ thuật trong việc thưởng thức tâm hồn của người thưởng trà, nó mang đến cảm giác thư thái, thanh lọc tâm hồn. Khi uống một ngụm trà, bạn sẽ cảm nhận được cả hương vị của thiên nhiên, tâm tâm dưỡng tính để có thể giác ngộ được, đó chính là ý nghĩa của trà đạo Nhật Bản.

Trong suốt tiến trình phát triển của mình, trà đạo gắn liền với đời sống của người dân, trở thành người bạn tri kỷ không thể thiếu. Không riêng ở Nhật Bản, văn hóa trà đạo trở thành nét đặc trưng của người Á Đông.

Trong suốt tiến trình phát triển của mình, trà đạo gắn liền với đời sống của người dân, trở thành người bạn tri kỷ không thể thiếu.

Tùy vào văn hóa và lối sống của mỗi quốc gia mà cách uống trà cũng có phần khác nhau, tạo nên nét văn hóa riêng biệt. Tuy nhiên, văn hóa trà đạo Nhật Bản luôn là nền tảng trong giới trà đạo. Vốn nổi tiếng về lịch sử và văn hóa lâu dài, trà đạo được xem là nghệ thuật văn hóa toàn diện của người Nhật, hình tượng con người được thể hiện qua cách pha trà, cách thưởng thức và cảm nhận. Ngoài ra, những ấm trà còn thể thiện sự tỉ mỉ, từ tốn, chậm rãi của người pha trà. Từ đó, giúp người thưởng trà có thể cảm nhận được sự lắng đọng trong tâm hồn, tạo nên con người Nhật Bản với những đức tính khiến bạn bè năm châu phải ngưỡng mộ.

Cho đến ngày nay, nền văn hóa trà đạo vẫn luôn được giữ gìn và phát huy. Hiện nay ở Nhật, các lớp học về trà đạo đã được mở trong các trường đại học nhằm giáo dục thế hệ mai sau về lịch sử và văn hóa nước nhà. Đặc biệt, hằng năm tại Nhật sẽ tổ chức cuộc thi Văn hóa trà, chia ra thành nhiều cấp độ. Từ cuộc thi này, Nhật Bản muốn gửi gắm đến người dân ý nghĩa mà trà đạo mang lại cho cuộc sống hằng ngày.

Khám phá nét đặc trưng trong nghệ thuật văn hoá trà đạo của Nhật

Khám phá nét đặc trưng trong nghệ thuật văn hoá trà đạo của Nhật về trà thất, trà viên, những loại trà nên dùng trong trà đạo Nhật.

Trà Thất (nhà không)

Đây là nơi dành riêng để thưởng thức văn hoá trà đạo của Nhật. Thông thường, không gian phòng thưởng trà sẽ có diện tích khoảng 3x3m. Bên trong sẽ trải tấm tatami hoặc chiếu tre, đảm bảo sự tinh tế, trang nhã mà lại đơn giản. Có thể hình dung trà thất tựa như một bức tranh được tô vẽ bởi bàn tay của người nghệ sĩ, mang đến không gian uống trà hoàn hảo nhất.

Trà thất là nơi dành riêng để thưởng thức văn hoá trà đạo của Nhật.

Bật mí những loại trà dùng trong văn hóa trà đạo Nhật Bản

Trà Matcha: Đây là loại trà nổi tiếng và vô cùng quen thuộc. Trà Matcha được trồng trong một không gian có ánh sáng nhất định. Loại trà này có hương thơm rất mát lành và đặc trưng. Trà Matcha rất dễ uống và được nhiều người ưa chuộng.

Trà Matcha được trồng trong một không gian có ánh sáng nhất định.

Trà Sencha: Sencha là loại trà được sử dụng phổ biến ở Ryokucha. Trà Sencha có vị ngọt và se se tạo nên mùi vị thanh mát dễ chịu.

Sencha là loại trà được sử dụng phổ biến ở Ryokucha.

Trà Giokuro: Đây là loại trà cao cấp được sử dụng trong văn hóa trà đạo Nhật Bản. Trà Giokuro có hương vị đặc trưng với vị ngọt thanh và có chứa nhiều cafein.

Trà Giokuro có hương vị đặc trưng với vị ngọt thanh và có chứa nhiều cafein.

Đặc trưng trong cách trang trí không gian thưởng trà

Trong văn hóa trà đạo của Nhật Bản, ngoài nét đặc trưng về trà thất thì không gian bên trong còn cần đủ các yếu tố: tranh, thơ, câu liễn, lư trầm và hoa.

Trong lúc ngồi thưởng trà, mọi người sẽ cùng đàm đạo về cách đối nhân xử thế, về nhân sinh của con người. Chính vì vậy, những bức tranh về thiên nhiên, vẫn thơ được treo tinh tế sẽ tạo cảm giác trang nhã, khơi gợi nguồn cảm hứng vô tận của người thưởng trà. 

Trong lúc ngồi thưởng trà, mọi người sẽ cùng đàm đạo về cách đối nhân xử thế, về nhân sinh của con người.

Không gian uống trà sẽ góp phần gắn kết con người và thiên nhiên, giúp cho tâm hồn chúng ta trở nên lắng đọng, lãng mạn hơn khi có yếu tố “hoa” trong trà thất. Khi con người và thiên nhiên hòa hợp, “lư trầm” tỏa hương thơm dịu dàng lan tỏa khắp phòng để tăng thêm sự bình yên đến từ tận đáy lòng.

Tại phòng thưởng trà của người Nhật, mọi đạo cụ được bày trí gọn gàng, tránh sự bí bách để cân bằng âm dương. Nhờ những yếu tố này đã mang đến nét đặc trưng riêng biệt trong không gian thưởng thức trà đạo Nhật Bản.

Trà viên

Trà viên là không gian sân vườn, nhìn ra từ trà thất. Khu vườn này là sự kết hợp hòa quyện giữa không khí trong lành, cây cối mát mẻ. Đây cũng có thể là nơi thưởng trà, nhưng không phổ biến như trà thất.

Trà viên là sự kết hợp hòa quyện giữa không khí trong lành, cây cối mát mẻ.

Những thứ cần chuẩn bị cho buổi trà đạo chuẩn Nhật

Trà: Như đã đề cập ở trên, bạn cần chuẩn bị trà phù hợp với không gian, hệ phái thưởng trà.

• Matcha (loại trà bột):Lá trà Matcha non sẽ được thu hoạch hoặc được rửa sạch bụi bẩn và sau đó sấy hoặc phơi khô rồi nghiền nát thành bột trà. Loại trà Matcha này thường sẽ được dùng pha với nước sôi, để cho bột trà được hòa tan rồi sau đó có thể cho thêm sữa hoặc mật ong.
• Trà nguyên lá: Lá trà sau khi phơi khô sẽ được hãm trong nước ấm để cho ra tinh chất của trà. Sau khi hãm, nước trà sẽ có màu vàng tươi, vị trà thơm và vẫn giữ được độ trong tinh khiết. Lá trà sau khi hãm nước sẽ mang bỏ đi và chỉ cần giữ lại nước tinh chất.

Phụ liệu cần chuẩn bị: Được hiểu là những loại nguyên liệu được thêm vào trà với mục đích làm cho ấm trà trở nên thơm ngon hơn. Đồng thời các phụ liệu rất tốt cho sức khoẻ. Bạn tò mò đó là những gì phải không? Những phụ kiện sẽ bao gồm một số thảo dược hoặc các loại củ quả phơi khô,…

Những thứ cần chuẩn bị cho buổi trà đạo chuẩn Nhật.

Nước pha trà: Người Nhật dùng dùng nước tinh khiết để pha trà hoặc nước suối hay nước giếng không bị ô nhiễm.

Ấm nước: Để làm nóng nước pha trà, người ta sẽ sử dụng ấm đồng nhằm giữ lượng nhiệt có trong ấm..

Lò nấu nước: Trước kia, lò than được dùng để đun nước nấu trà và bây giờ người Nhật đã thay than thành bằng một bếp điện để bên trong lò đồng và có thể đun nước nấu trà.

Hũ đựng nước: Khi pha trà thì chúng ta nên trang bị thêm 1 hủ dùng để đựng nước lạnh.

Chén trà: Cần chú ý số lượng người thưởng trà để chuẩn bị đủ số lượng chén trà. Ngoài ra, cần lưu ý chén trà có họa tiết cẩn thận, tỉ mỉ và gam màu tao nhã thường được gắn với bốn mùa.

Cần chú ý số lượng người thưởng trà để chuẩn bị đủ số lượng chén trà.

Kensui: Là một loại gốn như chén để đựng trà nhưng lại to hơn một chút. Kensui thường dùng với công dụng như chậu đựng nước rửa khi tiến hành pha trà.

Khăn fukusa: Chuẩn bị khăn lau hũ, lọ trà và muỗng trà trước khi pha trà.

Khăn chakin: Đây là loại khăn được làm từ vải mùng trắng với công dụng để lau chén trà.

Khăn kobukusa: Khăn kobukusa được dùng để kê chén trà. 

Muỗng múc trà: Là loại muỗng được làm bằng tre, dài.

Gáo múc nước: Nên sử dụng sản phẩm được làm bằng tre dùng để múc nước ấm ra chén chè.

Cây đánh trà: Dùng để đánh hòa tan trà với nước sôi. 

Bình trà: Có công dụng dùng để pha trà lá.

Tách trà nhỏ: Chuyên dùng để đựng nước trà lá thưởng thức.

Tách trà nhỏ: Chuyên dùng để đựng nước trà lá thưởng thức.

Các bước pha trà trong văn hóa trà đạo ở Nhật Bản

Pha trà thì gần như ai cũng biết, tuy nhiên, làm sao để pha trà đạt được đến trình độ nghệ thuật văn hóa đặc trưng thì rất khó. Người pha trà cần phải có sự hiểu biết chi tiết và dày dặn kinh nghiệm thì mới có thể đáp ứng được những yêu cầu khắt khe trong văn hóa trà đạo ở Nhật Bản.

Nước pha trà cần được đun bằng lò than với nhiệt độ sôi thích hợp. Qua thời gian tập luyện với thói quen dần hình thành, người pha trà sẽ tráng ấm chén và bỏ những lá trà đã được sấy khô vào ấm. Sau đó sẽ cho nước sôi vào và đổi ra để hoàn thiện công đoạn tráng trà.

Qua thời gian tập luyện với thói quen dần hình thành, người pha trà sẽ tráng ấm chén và bỏ những lá trà đã được sấy khô vào ấm.

Trà uống ngon nhất là ở nước thứ hai. Nếu muốn trà ngon, bạn phải để trà trong nước sôi vài phút để trà chín tới và không bị quá nóng, dẫn đến bị cháy. Sau đó, hãy nhẹ nhàng rọt nước trà qua bình lọc rồi cẩn thận rót vào ly.

Các bước tiến hành pha ấm trà chuẩn Nhật Bản nghe có vẻ đơn giản nhưng lại đòi hỏi người pha trà phải nhẹ nhàng, không được gây ra bất kỳ tiếng động nào để người thưởng trà có thể ngồi im lặng lắng nghe tiếng chảy róc rách. Mọi thứ sẽ được diễn ra một cách tự nhiên, yên lặng. Để người pha trà lẫn thưởng trà có thể nhìn thấy được sự bình yên trong lòng mình. Nghệ thuật trà đào trong văn hóa Nhật Bản chính là những điều quen thuộc nhưng lại rất đáng để trân trọng.

Sau đây là một số công đoạn chi tiết để pha được tách trà mang đậm đặc trưng con người Nhật Bản:

Bước 1: Chú ý nguồn nước pha trà

• Lưu ý, để pha được ấm trà ngon, bạn phải dùng nước tinh khiết để pha trà. Theo đó, nước cần được giữ ở nhiệt độ khoảng 80 – 90 độ C và giữ trong bình thủy hoặc nấu nước trong một ấm kim khí không khắp trong lửa thanh vừa yếu.
• Nước sôi để ở nhiệt độ khoảng 100 độ C không được dùng để pha trà. Vì như vậy sẽ không được giữ trà hương vị nguyên bản và có thể sẽ phá hủy các chất có trong trà.

Nước cần được giữ ở nhiệt độ khoảng 80 – 90 độ C và giữ trong bình thủy hoặc nấu nước trong một ấm kim khí.

Bước 2: Làm ấm bộ dụng cụ pha trà

Trước khi pha trà, bạn cần tráng bộ dụng cụ đựng trà bằng nước sôi. Cách này sẽ đảm bảo vệ sinh cho ấm trà và giúp trà thấm vị hơn.

Bước 3: Bỏ trà

Khi pha trà, trà sẽ được bỏ vào ấm bằng thanh tre và phải lấy trà theo chiều vòng tròn bên vách hủ chứ không được lấy lung tung hay trực tiếp ở giữa hủ trà.

Bước 4: Pha trà

Tùy vào mỗi loại trà sẽ sử dụng lượng nước khác nhau. Do đó, bạn cần có sự am hiểu về từng loại trà. Nếu sai lượng nước sẽ làm mất đi vị trà cung như cái hồn của trà đạo.

Tìm hiểu chính xác lượng nước pha trà.

Bước 5: Hòa tan

Dùng thanh tre đã chuẩn bị để khuấy nước và bọt trà theo 1 chiều. Từ ngoài vào trong với lực tay đều.

Bước 6: Thưởng trà 

Trong văn hóa trà đạo Nhật Bản, người ta thường ăn một viên kẹo hoặc bánh. Tiếp đó sẽ xoay bát trà trên tay 3 vòng từ trái sang phải và uống một lượng trà vừa đủ. Tiếp đó, người thưởng trà sẽ dùng tay lau miệng chén vừa chạm vào môi để có thể truyền tiếp cho người sau.

Trà đạo Nhật Bản nổi tiếng là nhờ sự kỹ lưỡng, cầu kỳ trong mỗi giai đoạn. Nếu có dịp ghé thăm Nhật Bản hãy thử cùng bạn bè thưởng thức nét văn hóa đặc trưng này nhé.

Những nghi thức cần nắm rõ trong trà đạo Nhật Bản

Trà đạo là một loại hình nghệ thuật mà trong đó đòi hỏi nhiều yếu tố từ con người cho đến sản phẩm trà và cả những tác động xung quanh. Do đó, để xây dựng một nền văn hóa trà đạo được cả thế giới công nhận, người Nhật không ngừng nghỉ học hỏi, phát triển trà đạo thành một nghệ thuật của chính dân tộc mình. 

Trà đạo là một loại hình nghệ thuật mà trong đó đòi hỏi nhiều yếu tố từ con người cho đến sản phẩm trà và cả những tác động xung quanh.

Trà đạo là nghệ thuật đòi hỏi có sự góp mặt của nhiều yếu tố từ con người, sản phẩm trà và những tác động xung quanh. Do đó, để xây dựng được nền văn hóa được cả thế giới công nhận, người Nhật đã luôn không ngừng học hỏi, phát triển nét văn hóa nghệ thuật của đất nước.

Không chỉ đơn thuần là trà đạo mà trong đó còn có mong muốn của người Nhật khi giới thiệu nét văn hóa này ra thế giới. Trong quá trình thưởng trà, con người sẽ có dịp thả mình vào thiên nhiên, tu tâm dưỡng tính theo lời dạy của Phật.

• Hòa: Chỉ sự hòa mình, gắn kết giữa con người với thiên nhiên, giữa trà nhân với những dụng cụ pha trà.
• Kính: Thể hiện sự kính trọng với mọi người xung quanh, đồng thời tri ân đến mẹ thiên nhiên với những điều đang diễn ra.
• Thanh: Là sự thanh lịch trong tâm hồn con người.
• Tịch: Không gian thanh tích, yên tĩnh và bình dị.

Quy tắc thưởng trà trong văn hóa trà đạo của Nhật Bản

Theo quy tắc thưởng trà Nhật Bản truyền thống

Khi tham gia văn hóa trà đạo của Nhật Bản, bạn cần nắm rõ một số quy tắc. Trước hết, không nên đeo những loại trang sức kim loại, đặc biệt bao gồm cả đồng hồ. Phụ nữ thì nên tránh mặc váy ngắn, đàn ông thì nên đi tất màu trắng.

Khi tham gia văn hóa trà đạo của Nhật Bản, bạn cần nắm rõ một số quy tắc.

Ngoài ra, trong không gian thưởng thức trà cũng nên tránh sử dụng nước hoa có mùi hương quá mạnh sẽ khiến cho hương vị đặc trưng của trà sẽ không được thưởng thức tối đa. Hãy giữ cho không gian thưởng trà thật trong lành để có thể cảm nhận hương thơm thuần khiết của trà.

Quy tắc trong khi uống trà Nhật Bản

Khi uống trà, bạn hãy xoay bát trà theo chiều kim đồng hồ. Sau đó đặt tách trà vào lòng bàn tay, dùng tay phải để vuốt ve bát trà. Khi thưởng thức, hãy tập trung vào bát trà, hạn chế nhìn xung quanh. Sau khi uống xong, bạn hãy xoay mặt trước của bát trà theo chiều ngược kim đồng hồ theo hướng người pha trà. Tiếp đến, bạn hãy bắt đầu trò chuyện với người pha trà.

Đặt tách trà vào lòng bàn tay, dùng tay phải để vuốt ve bát trà.

Đây là cách thưởng trà phổ biến và chính xác nhất. Thực hiện theo đúng quy tắc này sẽ giúp bạn có thể có được những trải nghiệm sâu sắc hơn về mùi vị của trà cũng như sự tinh tế trong văn hóa trà đạo Nhật Bản.

Quy tắc sau khi thưởng thức trà đạo Nhật Bản

Trong quá trình uống trà, nếu như không thể uống được những loại trà mạnh thì sau khi đã uống hết trà trong ly, hãy lau sạch cạnh trách trà. Lưu ý chỉ nên dùng ngón tay phải và ngón trò khi lau trà.

Quy tắc sau khi thưởng thức trà đạo Nhật Bản.

Nếu như bạn là người sành trà đạo, thích uống vị đậm thì không cần uống hết nước trà ở trong tách. Và đừng quên dùng ngón tay cái cùng ngón trỏ để lau cạnh bát.

Kết hợp những quy tắc trên như một thói quen sẽ tạo nên chén trà thanh tao để con người có thể cùng nhau đàm đạo về chuyện nhân sinh. Và trên đây là những thông tin về văn hóa trà đạo Nhật Bản mà Lynn Times Thanh Thủy cung cấp cho các bạn. Nếu các bạn còn có những thắc mắc muốn tìm hiểu thêm về nét văn hóa đặc trưng này của Nhật Bản, hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.

THAM KHẢO THÊM

Liên hệ Wyndham Lynn Times Thanh Thủy

• Địa chỉ: Bảo Yên, Thanh Thủy, Phú Thọ, Việt Nam
• Điện thoại: 0210 627 99 55
• Email: WHTT-booking@lynntimes.com
• Đặt phòng : TẠI ĐÂY